E-Paper
Shopping Cart
Sign Up
or
Login
होम
देश
महाराष्ट्र
पुणे
मुंबई
नागपूर
नाशिक
सातारा
पिंपरी-चिंचवड
सांगली
सोलापूर
विदेश
क्रीडा
संपादकीय
व्यासपीठ
मनोरंजन
अर्थ
रविवार केसरी
शैक्षणिक
विज्ञान-तंत्रज्ञान
लाइफस्टाइल
गुन्हेगारी जगत
संपादकीय
हायड्रोजन रेल्वेचे स्वप्न तांत्रिकदृष्ट्या अवघड
Samruddhi Dhayagude
31 Mar 2025
वृत्तवेध
हायड्रोजनवर चालणार्या ट्रेन लवकरच देशातील रेल्वेरुळांवर धावणार आहेत; मात्र त्यावर होणारा खर्च जास्त असल्याने ते इतके सोपे होणार नाही, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. हे तांत्रिकदृष्ट्याही आव्हानात्मक आहे. या विभागात लवकरच पायलट प्रोजेक्ट सुरू होणार आहे. पायलट प्रोजेक्ट म्हणून जिंद-सोनीपत सेक्शनवर हायड्रोजन ट्रेन चालवण्याची तयारी सुरू आहे. यासाठी सध्याच्या डिझेल इलेक्ट्रिक मल्टीपल युनिट (डेमू) वर हायड्रोजन फ्युएल सेल बसवला जाईल. ट्रेन आणि ग्राउंड इन्फ्रास्ट्रक्चरची किंमत १११ कोटी रुपये आहे. ते या वर्षी मे पर्यंत लाँच केले जाणार आहे. त्याची किंमत १६ डबे असलेल्या वंदे भारत ट्रेनइतकी आहे. २०२३-२४ च्या अंदाजपत्रकात विविध हेरिटेज/डोंगरी मार्गांसाठी ३५ हायड्रोजन फ्युएल सेल आधारित गाड्या बांधण्यासाठी २८०० कोटी रुपयांच्या खर्चाची तरतूद करण्यात आली. याशिवाय हेरिटेज लाइन आणि हायड्रोजन पायाभूत सुविधांसाठी ६०० कोटी रुपये खर्चाचाही समावेश करण्यात आला आहे. हायड्रोजन ट्रेन प्रकल्पावरील खर्च खूप जास्त असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे. रेल्वेने ब्रॉडगेज नेटवर्कच्या सर्व ७०,००० मार्ग किलोमीटरचे विद्युतीकरण केले आहे. त्यात पर्यटन किंवा हेरिटेज हेतूने बांधलेल्या गाड्या वगळता हायड्रोजन ट्रेनचा धावण्याचा खर्च जास्त आहे. भारतीय रेल्वेच्या अंदाजानुसार, हायड्रोजन इंधनावर धावणार्या गाड्यांचा धावण्याचा खर्च जास्त असेल. नंतर गाड्यांची संख्या वाढल्यास खर्चही कमी होईल. भारतीय रेल्वेचे माजी महाव्यवस्थापक ललितचंद्र त्रिवेदी म्हणतात की ग्रीन हायड्रोजन महाग असून डिझेल किंवा विद्युतीकरणाच्या बरोबरीने आणण्यासाठी खर्च कमी करणे आवश्यक आहे. रेल्वेमध्ये नवीकरणीय ऊर्जेपासून विद्युत उर्जा निर्माण झाल्यानंतर ती थेट ग्रीडद्वारे ओव्हरहेड इलेक्ट्रिकल उपकरणांकडे पाठवली जाते. हायड्रोजनच्या बाबतीत असा पर्याय नाही.
Related
Articles
’समाज कल्याण’च्या सहायक आयुक्ताला लाच घेताना पकडले
21 Apr 2025
चौकशीसाठी पाकिस्तान तयार
27 Apr 2025
न्याय मिळायलाच पाहिजे : विराट कोहली
24 Apr 2025
वैचारिक जागृतीचे व्यासपीठ
21 Apr 2025
महायुतीचे सरकार शेतकरीविरोधी : शेट्टी
22 Apr 2025
जानवे काढण्यास नकार; विद्यार्थ्याला परीक्षेपासून रोखले
21 Apr 2025
’समाज कल्याण’च्या सहायक आयुक्ताला लाच घेताना पकडले
21 Apr 2025
चौकशीसाठी पाकिस्तान तयार
27 Apr 2025
न्याय मिळायलाच पाहिजे : विराट कोहली
24 Apr 2025
वैचारिक जागृतीचे व्यासपीठ
21 Apr 2025
महायुतीचे सरकार शेतकरीविरोधी : शेट्टी
22 Apr 2025
जानवे काढण्यास नकार; विद्यार्थ्याला परीक्षेपासून रोखले
21 Apr 2025
’समाज कल्याण’च्या सहायक आयुक्ताला लाच घेताना पकडले
21 Apr 2025
चौकशीसाठी पाकिस्तान तयार
27 Apr 2025
न्याय मिळायलाच पाहिजे : विराट कोहली
24 Apr 2025
वैचारिक जागृतीचे व्यासपीठ
21 Apr 2025
महायुतीचे सरकार शेतकरीविरोधी : शेट्टी
22 Apr 2025
जानवे काढण्यास नकार; विद्यार्थ्याला परीक्षेपासून रोखले
21 Apr 2025
’समाज कल्याण’च्या सहायक आयुक्ताला लाच घेताना पकडले
21 Apr 2025
चौकशीसाठी पाकिस्तान तयार
27 Apr 2025
न्याय मिळायलाच पाहिजे : विराट कोहली
24 Apr 2025
वैचारिक जागृतीचे व्यासपीठ
21 Apr 2025
महायुतीचे सरकार शेतकरीविरोधी : शेट्टी
22 Apr 2025
जानवे काढण्यास नकार; विद्यार्थ्याला परीक्षेपासून रोखले
21 Apr 2025
3,794
Fans
941
Followers
1,562
Followers
Most Viewed
1
जानवे काढण्यास नकार; विद्यार्थ्याला परीक्षेपासून रोखले
2
वसंत व्याख्यानमाला - एक ज्ञानयज्ञ
3
बिहारसाठी तयारी (अग्रलेख)
4
वैचारिक जागृतीचे व्यासपीठ
5
‘ज्येष्ठांप्रमाणे तरुणांमध्ये हास्य चळवळ रूजावी’
6
महसुली नोंदीतील बदलामुळे देवस्थान जमिनींची विक्री बेकायदा