ब्रेकिंग

लाइफस्टाइल

जागतिक आरोग्य दिनाची थीम, इतिहास आणि महत्त्व

Samruddhi Dhayagude
07 Apr 2025

७ एप्रिल हा दिवस ‘जागतिक आरोग्य दिन’ म्हणून साजरा केला जातो, जो संयुक्त राष्ट्रांचा एक विभाग असलेल्या जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (थकज) वर्धापन दिनानिमित्त साजरा केला जातो. दरवर्षी, थकज एका विशिष्ट सार्वजनिक आरोग्य समस्येवर लक्ष केंद्रित करते ज्या दरम्यान विविध आरोग्य सेवा संस्था- राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय दोन्ही पुढे येतात आणि जगाला व्यापणार्‍या विविध आरोग्य समस्यांकडे लक्ष देण्याचा प्रयत्न करतात. या वर्षी, २०२५, जागतिक आरोग्य दिनाची थीम- ‘निरोगी सुरुवात, आशादायक भविष्य’ ही आहे. ही थीम माता आणि नवजात बालकांचे आरोग्य आणि जगणे वाढवण्यावर लक्ष केंद्रित करते, ज्याचे उद्दिष्ट टाळता येण्याजोग्या माता आणि बालमृत्यूंबद्दल जागरूकता वाढवणे आहे. ही मोहीम गर्भधारणेदरम्यान आणि महिला आणि नवजात बालकांसाठी प्रसूतीनंतरच्या उच्च-गुणवत्तेच्या काळजीचे महत्त्व अधोरेखित करेल. दुसर्‍या महायुद्धानंतर, विविध सरकारांनी आरोग्य आणि त्याची सार्वत्रिक उपलब्धता ही समकालीन वसाहतोत्तर राज्ये स्थापन करण्यासाठी एक आवश्यक पद्धत मानली.

थकज (१९४८ मध्ये स्थापन) ने इतर संयुक्त राष्ट्रांच्या (णछ) संघटनांच्या सहकार्याने एक नवीन, मुक्त आणि निरोगी जग निर्माण करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले. त्यानंतर, थकज च्या सुरुवातीच्या काळात मलेरिया निर्मूलन कार्यक्रमासारख्या प्रकल्पांना महत्त्व असूनही, इतर आरोग्य-प्रवर्तक कल्पना सोडल्या गेल्या नाहीत.

राष्ट्रीय सरकारांसोबत अनेक करार करून सामान्य आरोग्यसेवा यंत्रणा वाढवण्याचे काम करण्यात आले, ज्यामुळे थकज सार्वत्रिक आरोग्यसेवेसाठी अग्रणी बनले.

गेल्या ५० वर्षांपासून जागतिक आरोग्य दिनानिमित्त मानसिक आरोग्य, माता आणि बालसंगोपन आणि हवामान बदल यांसारख्या विविध आरोग्यविषयक समस्यांवर प्रकाश टाकला जात आहे. जागतिक आरोग्याच्या या महत्त्वाच्या पैलूंवर जागतिक लक्ष केंद्रित करून दिवस साजरा करण्यापलीकडेही संरक्षणात्मक उपक्रम सुरूच आहेत.

२०२५ मध्ये जागतिक आरोग्य संघटनेचे प्रमुख संदेश

माता आणि नवजात बालकांच्या आरोग्यासाठी वचनबद्धता - गर्भधारणेदरम्यान, प्रसूतीनंतर आणि प्रसूतीनंतरच्या काळात प्रत्येक महिलेला पुरेशी आरोग्यसेवा उपलब्ध व्हावी याची खात्री करणे आवश्यक आहे, यावर जागतिक आरोग्य संघटना भर देते. यामध्ये माता आणि नवजात बालकांचा मृत्युदर कमी करण्यासाठी व्यापक प्रसूतीपूर्व काळजी आणि सुरक्षित प्रसूती पद्धतींचा समावेश आहे.