दूरसंचार सेवा महागणार   

वृत्तवेध 

देशातील दूरसंचार सेवा वापरणे अधिक महाग होण्याची शक्यता आहे. कंपन्या भविष्यात नियमितपणे दर वाढवत राहतील. यामुळे दूरसंचार कंपन्यांना महसूल सुधारण्यास मदत होईल. दूरसंचार कंपन्यांनी डिसेंबर २०१९, नोव्हेंबर २०२१ आणि जुलै २०२४ अशी तीन वेळा शुल्कवाढ केली आहे. ‘सेंट्रम इन्स्टिट्यूशनल रिसर्च’च्या अहवालात दावा करण्यात आला आहे की दूरसंचार कंपन्या प्रति वापरकर्ता सरासरी महसूल वाढवण्याचा विचार करत आहेत. किंमतीतील वाढ बहुतेक ग्राहकांना प्रीमियम योजनांकडे ढकलेल. त्यामुळे प्रति वापरकर्ता जास्त खर्च होईल आणि कंपन्यांचा महसूल वाढेल. अहवालात म्हटले आहे की भारतीय दूरसंचार क्षेत्र सध्या गंभीर टप्प्यातून जात आहे. स्पर्धेची तीव्रता कमी झाली आहे. गुंतवणूक आणि ग्राहकांचा डेटा वापर लक्षात घेता, या उद्योगाला मिळणारा परतावा अजूनही खूपच कमी आहे. त्यामुळे कंपन्या येत्या काही वर्षांमध्ये दर अधिक वारंवार वाढवतील. स्टारलिंकसाठी भारतात प्रवेश करणे सोपे नाही. भारतात एअरटेल आणि रिलायन्स जिओसोबत करार केल्यानंतर एलन मस्कची सॅटेलाइट इंटरनेट कंपनी स्टारलिंक ही व्होडाफोन आयडियासोबतही करार करण्याची शक्यता आहे. नियामक अडथळे, उच्च आयात कर आणि कमी किमतीच्या ब्रॉडबँड सेवांसाठी ओळखल्या जाणार्‍या बाजारपेठेत स्पर्धात्मक किंमतींची गरज यामुळे स्टारलिंकला भारतात आव्हानांचा सामना करावा लागू शकतो. गेल्या पाच वर्षांमध्ये टेलिकॉम कंपन्यांचा महसूल जवळपास दुपटीने वाढल्याचे अहवालात म्हटले आहे. त्यांच्या नफ्यातही सुधारणा होत आहे. ऑपरेटिंग खर्च स्थिर होत असून मार्जिन मजबूत होत आहे. फाईव्ह जी सेवांच्या आगमनानंतर, कंपन्यांनी आपल्या भांडवली खर्चाची गती कमी केली आहे. त्यामुळे २०२५-२६ आणि २०२६-२७ या आर्थिक वर्षांमध्ये विनामूल्य रोख प्रवाह वाढू शकतो. अहवालानुसार, फोर जी आणि फाईव्ह जी च्या वाढत्या वापरामुळे भारतात टू जी ग्राहकांची संख्या सातत्याने कमी होत आहे. येत्या पाच-सहा वर्षांमध्ये ही संख्या नगण्य होईल. सध्या २५ कोटी ग्राहक टू जी सेवा वापरत आहेत. यामध्ये व्होडाफोन आयडियाचा वाटा सर्वाधिक ४० टक्के आहे. एअरटेलचे २३ टक्के ग्राहक टूजी सेवा वापरत आहेत. उच्च किमतीच्या डेटा प्लॅनची मागणी वाढत असून दूरसंचार ग्राहक टू जी सोडून फोर जी  सेवा स्वीकारत आहेत. तसेच पोस्टपेड ग्राहकांची संख्याही वाढत आहे. हा बदल प्रति वापरकर्ता एकूण कमाई सुधारत आहे. याव्यतिरिक्त, डेटा वापर वाढत आहे. ग्राहक जास्त किमतीच्या डेटा प्लॅनची निवड करत आहेत. आंतरराष्ट्रीय रोमिंग आणि ओटीटी सबस्क्रिप्शन यांसारख्या सेवांमध्येही लक्षणीय वाढ झाली आहे. भारताचे उपग्रह दळणवळण क्षेत्रही विस्तारत आहे. 
 

Related Articles